Tonmateriał wiedzy na poziomie liceum materiał wiedzy gminazjalny

Często mówi się o częstotliwości dźwięku jakby było oczywiste, że jest ona jasno określona. Jednak nie zawsze jest sens mówić o częstotliwości dźwięku.
W rzeczywistości tylko jeden typ dźwięku ma dobrze określoną (dokładnie "pojedynczą") częstotliwość. Dźwięk ten jest falą harmoniczną (sinusoidalną) i nazywa się tonem.

Tony są jakby podstawowymi cegiełkami dźwięków - nie ma dźwięków prostszych niż one, zaś większość dźwięków złożonych zawiera wiele tonów, co wpływa na barwę dźwięku.

Tym co najbardziej charakteryzuje ton jest jego częstotliwość, która określa wysokość dźwięków granych przez instrumenty - np.

ton do którego stroi się prawie wszystkie instrumenty (a') ma częstotliwość 440Hz.
ton c (z tej "najważniejszej" oktawy) ma częstotliwość 262 Hz.

Ton może być głośniejszy lub cichszy - jednak cały czas będzie to ten sam ton. Głośność każdego tonu zależy od jego amplitudy. Im większa jest amplituda danego tonu, tym on głośniejszy.


Z dwóch tonów, których wykresy przedstawiono powyżej - pierwszy jest cichszy, ponieważ ma mniejszą amplitudę. 

 

Ton sam w sobie nie brzmi zbyt pięknie. Jest do dźwięk prosty, ubogi barwowo. 

Większość zwykłych dźwięków jest mieszaniną wielu tonów, przy czym jedne tony mogą trwać dłużej, inne krócej; narastać szybko, lub wolno; falować, urywać się itp. Wszystko to razem powoduje, że muzyk potrafi z dobrego instrumentu wydobyć cudowny nastrój, wprawić nas w dobry humor, zasmucić, wzruszyć, zdenerwować...

Każdy dźwięk inny niż ton można matematycznie rozłożyć na składniki będące tonami. Tego rodzaju rozkład dokonuje się za pomocą operacji matematycznej zwanej "analizą fourierowską", zaś wykres zawartości poszczególnych tonów w całym dźwięku nazywany jest widmem tego dźwięku (patrz np. rozdział widmo instrumentów). 

 

Dźwięki niesłyszalne << Ton >> Barwa dźwięku