Podsumowanie informacji o tarciu 

Skomplikowany charakter zjawiska tarcia wynika z faktu, że istnieje bardzo wiele mechanizmów z nim związanych:

tarcie aerodynamiczne zależy od temperatury, lepkości, i gęstości płynu, a także kształtu obiektów,
tarcie posuwiste może zależeć od pokrycie obiektów smarami, gładkości i ścieralności powierzchni, a także ich wilgotności i temperatury
tarcie toczne może mocno zależeć od struktury podłoża, od lepkości, przywieralności cząsteczek podłoża do toczonego koła, czy walca

Dodatkowo, w szczególnych przypadkach znaczące mogą być pewne szczególne „umiejętności” poruszających się obiektów 
- Np. delfiny potrafią mięśniami skóry neutralizować wiry wodne wpływające negatywnie na zdolność ruchu.
- Pokrywanie powierzchni specjalnymi materiałami (przykład - telfon) może w znaczący sposób z standardowy przebieg zjawiska tarcia.
- w wielu sytuacjach na styku trących powierzchni może tworzyć się warstewka rozgrzanych materiałów o właściwościach diametralnie zmieniających silę tarcia.

Hamowanie bez tarcia

Istnieją mechanizmy, które dają efekt podobny do zjawiska tarcia, choć ich natura jest zupełnie innego rodzaju - np. stosowane w niektórych pojazdach elektrycznych (nowoczesne tramwaje, trolejbusy) hamulce elektrodynamiczne zamieniają energię ruchu nie w ciepło, ale w energię elektryczną. Dzięki temu część energii jaką pojazd pobrał z sieci w celu rozpędzenia się, jest oddawana podczas hamowania. W tym wypadku jednak nie będziemy mówili o tarciu, a o innego rodzaju mechanizmie.

 

Podsumowanie mechanizmów tarcia aero i hydrodynamicznego

Niestety, nie ma jednolitego wzoru na tarcie aerodynamiczne.
Dla małych prędkości obowiązuje liniowa zależność od prędkości i rozmiarów; dla większych siła rośnie z kwadratem prędkości i rozmiarem. Dla bardzo dużych prędkości siła oporu rośnie z sześcianem prędkości.

Tabela – zależność siły oporu ośrodka od prędkości

Wartość prędkości v

Siła oporu ośrodka

mała

proporcjonalna do v

średnia

proporcjonalna do v2

duża

proporcjonalna do v3

Tarcie (opór) nie jest jedyną siłą związaną z ruchem w płynach – wyróżnia się też np. siłę nośną, czy inne siły nie związane z hamowaniem.

Tarcie - wstęp < Tarcie w płynach | Tarcie posuwiste | Tarcie toczne > Tarcie, a energia

Tarcie - patrz także:

Zajrzyj w szczególności do: tarcie - czytanki

Inne, powiązane tematy

I zasada dynamiki
energia
prędkość
siła
ciężar ciała
równia pochyła
spis treści podręcznika

Powrót do spisu treści rozdziału, na górę strony 
- ctrl Home