Maszyny proste

 

 

D¼wignia dwustronna

D¼wignia dwustronna jest najczê¶ciej kawa³kiem belki lub dr±¿ka. Jednak to nie koniec "akcesoriów" niezbêdnych do uruchomienia tej maszyny prostej. Powinni¶my mieæ jeszcze dodatkowy, wystaj±cy ponad pod³o¿e, punkt podparcia (umieszczony pomiêdzy koñcami belki) i oczywi¶cie ciê¿ar do podnoszenia (lub si³a do pokonania). Punkt podparcia jest jednocze¶nie punktem wokó³ którego obraca siê d¼wignia (osi± obrotu).

 

Oto jeszcze raz przyk³ad z linijk±. Jak widaæ, punkt podparcia jest tu zrobiony za pomoc± o³ówka. W opisanym przypadku w³a¶ciwie mamy do¶æ symetryczny uk³ad dzia³aj±cych si³ - z jednej i drugiej strony s± obci±¿niki (bateryjki). Najczê¶ciej jednak d¼wigni u¿ywa siê w przypadku, gdy jedn± z si³ (najczê¶ciej du¿± si³ê) chcemy "pokonaæ" za pomoc± inne - mniejszej. Dlatego mówimy wtedy o dwóch odrêbnych si³ach:

sile u¿ytecznej (czyli tej która ostatecznie jest nam do czego¶ potrzebna) - zazwyczaj jest to wiêksza z si³.
sile dzia³ania - jest si³a, któr± musimy podzia³aæ, by za pomoc± d¼wigni "zamieniæ j±" na si³ê u¿yteczn±. 

D¼wignia dwustronna ma o¶ obrotu po³o¿on± pomiêdzy si³± dzia³ania, a si³± u¿yteczn±. Taki uk³ad powoduje, ¿e obie wymienione si³y maj± przeciwne zwroty. Na rysunku pokazany jest przyk³ad gdy dzia³aj±c w dó³ si³± mniejsz± od ciê¿aru obci±¿nika, mo¿na ten ciê¿ar zrównowa¿yæ i w efekcie podnie¶æ cia³o do góry.