|
|
Niekiedy używa się jeszcze w technice jednostek spoza
układu SI. Anglicy używają jardów, cali i mil do pomiaru długości
(1 mila angielska to 1,609344 km), nieraz słyszy się o atmosferach
jako jednostkach ciśnienia, choć powoli wychodzą one z użycia. Dość
powszechnie stosowano kiedyś, zbliżony do SI, układ o nazwie CGS (od
jednostek podstawowych cm, g, s). Astronomowie chętnie
używają ogromnych jednostek długości wywodzących się od roku świetlnego,
czyli odległości jaką przebywa światło w ciągu roku (nie mylcie z
jednostką astronomiczną - AU - to średnia odległość od Ziemi do Słońca
- ok. 150 mln km). Właściwie to większość dziedzin nauki posługuje
się dodatkowymi, wygodniejszymi dla siebie jednostkami. Jednak najczęściej
mają one swoje odpowiedniki wśród jednostek układu SI.
Poniżej podano kilka jednostek spoza układu SI dość
często stosowanych w Polsce.
| Stopień Celsjusza
(°C) -
różnica temperatur podana w stopniach Celsjusza jest taka sama jak
różnica temperatur w kelwinach. Obie jednostki różni początek
skali. Temperaturę w skali Kelwina przyjęto najczęściej oznaczać
przez duże T, a w skali Celsjusza przez małe t.
|
0 K (czyli zero bezwzględne) to -273,15°C, lub inaczej 0°C
= 273,15K
∆T = ∆t
|
| Atmosfera (atm) - mamy dwie konkurencyjne atmosfery |
atmosfera techniczna:
1 at = 98066,5 Pa
atmosfera fizyczna:
1 atm =101325 Pa
|
| Koń mechaniczny (KM) to jednostka mocy, nie należąca
do układu SI |
1 KM = 735,49875 W (w Polsce)
Uwaga: np. w USA i Wlk. Brytanii mają trochę "silniejsze"
konie mechaniczne
1 HP = 745,7 W
|
| Kaloria (1 cal) to jednostka energii, a głównie
ciepła. Równa jest energii jaką trzeba dostarczyć, aby o 1°C ogrzać
1 cm3 wody. |
1 cal = 4,1868 J |
| Kilowatogodzina (1 kWh) - jednostka używana do
określania energii elektrycznej |
1kWh = 3 600 000 J |
| kilogram siła (KG) jest taką naturalną jednostką
siły równą w przybliżeniu sile, jakiej trzeba użyć, aby utrzymać
na Ziemi masę 1kg. Ponieważ grawitacja jest różna w różnych
punktach naszego globu, więc nie da się wprowadzić idealnego
kilograma siły, lecz tylko "średni" kilogram siła. |
1KG = 9,80665 N |
| Elektronowolt (1eV) - jednostka stosowana przez
fizyków atomowych. |
1 eV = 1,602 ∙ 10-19J |
| Kilotona, Megatona - jednostka stosowana do
określania siły wybuchu wielkich bomb (najczęściej bomb jądrowych).
Np. 1 kilotona odpowiada wybuchowi 1 tys. ton trotylu (TNT) |
|
| Milimetr słupa rtęci (mmHg) - jednostka ciśnienia
wywodząca się ze sposobu pomiaru tej wielkości za pomocą barometrów
rtęciowych |
1 atm = 760 mmHg
1 mmHg = 133,3224 Pa (inna nazwa "Tor")
|
Żeglarze stosują jednostkę prędkości zwaną
węzłem - jeden węzeł, to 1 mila morska na godzinę. A mila
morska, to 1,852276 km.
|
Jednostki stosowane w fizyce jądrowej i
fizyce cząstek elementarnych |
| Nazwa wielkości |
Wartość |
Uwagi |
|
ładunek elementarny: e
|
1,60217733∙10-19C |
ładunek elektronu wynosi
-e, a ładunek protonu +e |
|
jednostka masy atomowej
jma (ajm, u)
|
1 u = 10-3 kg∙mol-1/NA
= 1,6605402∙10-27kg |
Inne oznaczenia:
ajm, jma
Więcej na ten temat jest rozdziale:
jednostka masy atomowej |
|
elektronowolt:
eV
|
1,60217733∙10-19
J |
1MeV = 106eV |
Bit (skrót - 1 b) stanowi najmniejszą
możliwą jednostką informacji i może on przyjmować tylko dwie wartości
oznaczane najczęściej jako PRAWDA - FAŁSZ, lub 0 "zero" i 1
"jeden".
1 bajt = 8 bitów (skrót - 1B)
Pochodne od bajtów jednostki to kilobajt, megabajt, gigabajt,
terabajt.
Uwaga: 1kB = 1024 B, czyli "kilo" informatyczne jest większe
od zwykłego o ok. 2,5%.
punkt drukarski = 1/72 cala
| ppi |
piksel per inch - ilość pikseli obrazu
na cal długości. |
| Mips. |
milion instrukcji na sekundę -
jednostka do pomiaru szybkości pracy procesorów |
| dpi |
dots per inch - ilość
kropli/kropek (atramentu) na cal długości - stosowana do określania
parametrów pracy drukarek |
| twip |
1 twip = 1/1440 cala = 1/20 punktu
drukarskiego |
| bps |
bit na sekundę (bits per second) -
jednostka do podawania szybkości przesyłu danych przy połączeniach
cyfrowych. |
| MPix |
Megapiksel - ilość milionów punktów
matrycy aparatu cyfrowego - np. 2 MPix - matryca aparatu ma 2 miliony
pikseli |
Angielskie jednostki miar
| 1 cal = 1/12 stopy |
1 cal = 2,54 cm |
| mila angielska |
1 mila angielska = 1,609 km |
| 1 jard = 3 stopy (ang yard) |
1 y = 0,9144 metra |
| 1 stopa (ang. foot) |
1 foot = 30,48 cm = 12 cali |
|