|
Słowniczek pojęć związanych z fizyką i fotografią cyfrową |
|
|
termin |
określenie |
| aberracja sferyczna | cecha (wada) soczewek i zwierciadeł sferycznych objawiająca się tworzeniem nieostrych (rozmytych) obrazów. Powodem występowania aberracji sferycznej są niedokładności ogniskowania promieni załamywanych przez różne część soczewki (zwierciadła) - np. promienie świetlne biegnące blisko osi optycznej mogą mieć ognisko (punkt skupienia) w nieco innym punkcie niż promienie biegnące dalej od osi optycznej. |
| aberracja chromatyczna | cecha (wada) soczewek objawiająca się tworzeniem wokół konturów przedmiotów kolorowego "halo". Powodem występowania aberracji są niedokładności ogniskowania promieni o różnych barwach - np. promienie czerwone załamują się w szkle słabiej niż fioletowe i dlatego mogą mieć ognisko (punkt skupienia) w nieco innym punkcie |
| Perpetuum mobile | Hipotetyczna (nie istniejąca w rzeczywistości) maszyna - urządzenie, która produkowałaby energię (w zasadzie w dowolnej postaci, ale najlepiej mechaniczną) z niczego - tzn. nie przekształcając jej z żadnej innej formy energii. Obowiązująca w dzisiejszej fizyce Zasada Zachowania Energii Całkowitej stoi w sprzeczności z możliwością skonstruowania tego typu urządzenia. Jednak pomysłowi wynalazcy co jakiś czas wymyślają konstrukcje, które "powinny" działać jako perpetuum mobile. W rzeczywistości każdy z tych pomysłów zawiera błąd w założeniach fizycznych i żadna z owych konstrukcji nie działa. |
| Perpetuum mobile 2 rodzaju | Hipotetyczna (nie istniejąca w rzeczywistości) maszyna cieplna, która produkowałaby energię mechaniczną bezpośrednio z energii wewnętrznej (cieplnej) bez istnienia różnicy temperatur. II zasada termodynamiki zaprzecza możliwości zbudowania takiego urządzenia, ponieważ aby wytworzyć energię mechaniczną z cieplnej, w układzie musi istnieć zarówno rezerwuar ciepła o wyższej temperaturze (grzejnik), jak i o temperaturze niższej (chłodnica). Tylko część energii pobieranej z grzejnika może być zamieniona na pracę mechaniczną (jest ona ograniczona sprawnością idealnego cyklu Carnota dla danej różnicy temperatur); pozostała część musi być oddana chłodnicy. |
| pole sił | Obszar (lub właściwość związana z obszarem) w przestrzeni polegająca na istnieniu sił działających na umieszczone w owym obszarze obiekty. Podstawowe rodzaje pól związane są ze znanymi oddziaływaniami: elektromagnetycznym (pole elektromagnetyczne), grawitacyjnym oraz jądrowymi - silnym i słabym. Teoria łączy także pole elektromagnetyczne z oddziaływaniem słabym - mówimy o tzw. polu elektrosłabym. |
| punkt materialny | Idealizacja rzeczywistych obiektów stosowana gdy rozmiary obiektów są nieistotne w porównaniu z przebywaną przez te obiekty drogą. Wtedy sprowadza się cały obiekt materialny do punktu i opisuje położenie obiektu za pomocą trzech współrzędnych przestrzennych i czasu. |
| Ruch harmoniczny | rodzaj ruchu drgającego, w którym wychylenie jest sinusoidalną funkcją czasu. |
| Ruch jednostajnie opóźniony | Ruch w którym wartość prędkości maleje o tę samą wartość w jednostce czasu (przyspieszenie w tym ruchu jest stałe). |
| Ruch jednostajnie przyspieszony | Ruch w którym wartość prędkości rośnie o tę samą wartość w jednostce czasu (przyspieszenie w tym ruchu jest stałe). |
| Ruch jednostajny | ruch ze stałą wartością prędkości. |
| Ruch jednostajny prostoliniowy | ruch ze stałą wartością prędkości odbywający się po linii prostej. |
| Ruch jednostajny po okręgu |
ruch którego torem jest okrąg, a wartość prędkości pozostaje stała. (wiadomości szukaj w rozdziale ruch po okręgu). |
| Ruch jednostajnie zmienny | Wspólna nazwa dla ruchu jednostajnie przyspieszonego i jednostajnie opóźnionego - jest to ruch w którym przyspieszenie ma stałą wartość. |
| Ruch niejednostajnie zmienny | ruch w którym przyspieszenie zmienia swoją wartość. |
| Ruch krzywoliniowy | ruch odbywający się po torze innym niż prosta albo odcinek tej prostej (przykład - ruch po okręgu). |
| Ruch zmienny | (jednostajnie zmienny, niejednostajnie zmienny) - ruch w którym prędkość zmienia swoją wartość |
| Tor | Krzywa którą zakreśla w przestrzeni (lub na płaszczyźnie) poruszający się punkt materialny. |
| zoom i ogniskowe soczewek aparatu (kamery) | Właściwość optyki aparatu czy kamery polegająca na możliwości
przybliżania i oddalania obrazu. W związku z tym optyka aparatu może
być: stałoogniskowa (brak zoomu) i zmiennoogniskowa (gdy aparat jest
wyposażony w zoom). W aktualnie dostępnych aparatach cyfrowych (rok
2003) zoom waha się od 2 krotnego do 12 krotnego powiększenia. Najczęściej
zakres ogniskowych aparatów cyfrowych podawany jest odpowiednikach tej
wartości dla aparatów analogowych. Np. zoom aparatu cyfrowego 6 - 18 mm
jest odpowiednikiem 38 - 114 mm dla
tradycyjnego aparatu (w tym wypadku jest to zoom 3 krotny, bo
podzielenie 114 przez 38 daje nam 3). Warto zwrócić uwagę na pierwszą liczbę opisującą ogniskowe - im jest ona mniejsza, bym większy kąt obejmuje optyka aparatu. Np. 38 mm aparatu analogowego daje standardowy kąt pod jakim robione są zdjęcia, ogniskowa 28 mm daje już możliwość robienia zdjęć szerokokątnych. Warto pamiętać, że duża wartość powiększenia wymaga od fotografa bardzo "spokojnej" ręki, gdyż niewielkie nawet poruszenie aparatem przekłada się na dużą wartość tego ruchu w obszarze fotografowanego obrazu. |